از جمله نیازهای مبرم در حوزه صنعت و ساختمان سیستم برودتی، تهویه مطبوع و سرمایشی است. در این میان یکی از شاخص ترین دستگاه ها، برج خنک کاری است. این برج ها دارای انواع مختلفی از لحاظ جنس ساختاری، ظاهر، تناژ، نحوه کارکرد و ... است.
از لحاظ ساختار ظاهری به برج خنک کننده مخروطی و مکعبی دسته بندی میشوند. این برج برگرفته از مهندسی برج های نیروگاهی گرفته شده است. علت این ساختار این است که در ارتفاعات بالاتر که شدت و سرعت باد بالا است، از سازههای آیرودینامیکی استفاده میشود و ساختار دایره از معکب از لحاظ آیرو دینامیکی دارای نیروی پسا یا مقاومت هوایی کمتری داشته به نحوی که برج های مخروطی یا مدور ساخته شده توانایی تحمل باد تا 150 کیلومتر در ساعت را دارند. در این برجها تشتک پایینی به صورت دیواره های شیب دار است که باعث میشود حساسیت تراز بودن مانند برج مکعبی را نداشته باشد. این برج ها نیز دارای انواع مختلف بدنه از لحاظ مواد سازنده دارای انواع بتنی، گالوانیزه و فایبرگلاس میباشد. یکی از معایب برج خنک کننده مخروطی عدم توزیع آب در اطراف داخلی بدنه است. برای اینکار از قطعه ای به نام اسپرینکیلر استفاده میشود که دوار است ولی به دلیل رسوب گرفتن سرعت دوران آن به مرور زمان کم شده و خود این نیز باعث کاهش راندمان برج است که بایستی این قطعات هر چند وقت تعویض یا تعمیر گردند.
در تاسیسات و تجهیزات صنعتی در کارخانه جات و تولیدیهای کوچک و بزرگ و همچنین ساختمان های چند واحدی، تهویه مطبوع و سیستم برودتی و سرمایشی کاربرد بسیاری دارد. یکی از این تجهیزات مهم و پر کاربرد برج خنک کن است. این برج با استفاده از مکانیزم پاشش آب و در تماس دادن آن با هوا، آب موجود را سرد کرده و به وارد سیستم مورد نظر میکند. برج خنک کن دارای انواع مختلفی مانند مخروطی، مربعی یا مکعبی، مدور هستند که خود اینها به انواع مدار باز و مدار بسته تقسیم میشوند.در ساختار این برج قطعات بسیاری مانند پکینگ مدیا، نازل آب پاش، اسپرینکیلر،تشتک،قطره گیر و غیره استفاده میشود.
بدنهی این برجها در ابتدا از بتن و گالوانیزه بوده است که به مرور زمان و پیشرفت تکنولژی ساخت و تولید، به بدنه های فایبرگلاسی تغییر کرده اند. برج خنک کن بر اساس شرایط آب و هوایی منطقه طراحی میگردد و لازمه راندمان خوب این برج ها شرایط مناسب طراحی میباشد. در این برج سیال اصلی آب است که البته در بعضی از شرایط میتوان از روغنها، نانو سیال ها و دیگر سیال با ظرفیت گرمایی بهتر نیز استفاده کرد. این برج ها دارای حجم نامی متفاوتی هستند و بسته به نوع درخاست مشتری طراحی میشود.
برجهای خنک کننده داری انواع مختلفی هستند و این تنوع خود باعث تنوع ساختاری و قطعات آنها میشود. ولی بعضی از این قطعات در بین تمامی اها مشترک است و به عنوان قطعات ثابت به حساب میآیند. یکی از این قطعات را میتوان قطرهگیر برج خنککننده نام برد. همان طور که از نام این قطعه معلوم است، کار قطره گیری را انجام میدهد.اما چگونه؟ در برج خنککاری مکش هوا انجام میشود به این گونه که هوا از پایین به بالا مکیده میشود و در این حین، تعدادی از قطرات ریز آب نیز به خاطر وزن کم به سمت بالا مکش میشوند، برای همین از این تیغه ها قبل رسیدن قطرات به فن قرار داده میشود که باعث میشود که با برخورد آن ها به تیغه ها و اجتماع آنها نیروی وزن بر نبروی مکش غلبه کند و قطرات به پایین برج هدایت شوند.این تیغه ها همان طور که گفته شد قبل فن و بالای محفظه پاشش قرار دارد.
قطره گیر برج خنک کننده دارای انواع لانه زنبوری و تیغهای میباشد و به علت اینکه در تماس بسیاری با آب قرار دارد بیشتر از مواد پلیمری برای ساخت آنها استفاده میشود که آنها را از آسیبهای خوردگی، پوسیدگی رسوب در امان میدارد. و جالب است بدانید از اصلی ترین آسیبهای فن ها نیز برخورد قطرات آب است و می توان این را یک مزیت برای استفاده از قطره گیر برج خنک کننده دانست.
همیشه یکی از اساسی ترین نیازهای صنایع در تاسیات خود، برج های خنک کاری بوده است. بعد از برج های ابتدایی با تنفس طبیعی، با رشد صنعت،مهندسین برج مکانیکی را طراحی کردند به نام برج خنک کننده مرطوب. علت نام گذاری این نوع برجها به این دلیل است که در این نوع برج هوا با آب تماس مستقیم دارد به این گونه که آب از بالا به پایین پاشش شده و بروی شبکه های داخلی برج ریخته و از پایین به بالا نیز هوای خنک کننده تزریق شده و در تماس با یکدیگر هوا گرم و آب موجود خنک می شود و در تشتک های تعبیه شده در قسمت تحتانی برج میریزد و وارد مدار مربوطه میشود.
در این نوع برج ها همان گونه که مشهود است مصرف آب نسبت به نوع خشک بسیار بیشتر است و همچنین رسوب بیشتری در لوله ها به وجود می آید.ولی نکته قابل توجه که صنایع را متمایل کرده تا از این برج استفاده نمایند کم مصرف بودن ان در حوزه انرژی است که خود این بیانگر مقرون به صرفه بودن آن است. جالب است بدانید که بخارات برج خنک کننده مرطوب به هیج عنوان خطرات زیست محیطی نداشته و ندارد. و تنها باعث گرم شدن دمای کلی میشود که تمام مبدلها این عیب را دارند و یک چالش جهانی است.